Başbakanlıktan: Konu: 2005 Özürlülerin İstihdamı Yılı Genelge 2004/28 Resmi Gazete Tarihi :03.12.2004 Resmi Gazete Sayısı : 25659 Özürlülerin toplumsal yaşama katılımları açısından gelir getirici bir işte çalışarak üretken olmaları büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, özürlülerin istihdamı konusunda yapılması gerekenlerin sistemli ve etkili bir şekilde yürütülmesi için 2005 yılının “Özürlülerin İstihdamı Yılı” olarak ilan edilmesi uygun görülmüştür. Kamu kurum ve kuruluşları özürlülerin istihdamı yılı olan 2005 yılı ve sonrasında özürlülerin iş gücü niteliklerini arttıracak önlemlerin alınması, istihdam düzeylerinin arttırılması ve çalışma yaşamında karşılaştıkları güçlüklerin ortadan kaldırılması konularına azami özeni göstereceklerdir. Toplumsal yaşamın ayrılmaz bir parçası olan özürlülerin ve sorunlarının kamuoyunda gerçekçi bir şekilde algılanması ve bu alanda duyarlık yaratılması amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Türkiye İş Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Devlet Personel Başkanlığı, yerel yönetimler ve diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından geniş kapsamlı bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecektir. Bu faaliyetlerde, sosyal tarafların desteği alınacak ve yazılı ve görsel basın etkin bir şekilde kullanılacaktır. İlgili kurumlar ve yerel yönetimler tarafından özürlülerin vasıflarını geliştirmek amacıyla uygulanan işgücü programlarının (mesleki rehabilitasyon, mesleki eğitim, beceri kazandırma, meslek edindirme, korumalı istihdam vb.) yürütülmesinde bölgesel ihtiyaçlar göz önünde bulundurulacaktır. Bölgesel ihtiyaçlar belirlenirken, il istihdam politikasının oluşturulmasında etkinliği bulunan “İl İstihdam Kurulları”ndan yararlanılacaktır. Ulusal ve uluslar arası fonların; özürlülerin mesleki eğitimi, mesleki rehabilitasyonu ve istihdamını hedef alan alanlarda etkin ve verimli bir şekilde kullanılabilmesi amacıyla Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüş ve önerileri alınacaktır. Kamu kurum ve kuruluşları, istihdamı zorunlu özürlü personel kontenjanlarını doldurmak için üzerlerine düşen sorumlulukları gecikmeksizin yerine getirecektir. Özürlü memur istihdam etmekle yükümlü olan kamu kurum ve kuruluşları uygun boş kadro bulunmadığı takdirde boş kadroda unvan değişikliği yaparak gerekli kadroları temin edeceklerdir. Bu doğrultuda, süresi içinde yapılacak sınavlarda tüm özür gruplarının özellikleri göz önünde bulundurularak soruların hazırlanması ve değerlendirilmesi için özel sınav kurulu teşkil edilmesi sağlanacaktır. Özellikle işitme ve zihinsel özürlülerin özel durumları ile başarı değerlendirme teknikleri esas alınarak sınav soruları ayrı ayrı hazırlanacaktır. Özürlülere yönelik devlet memurluğu ve işçilik sınavlarında, ihtiyaç duyan özürlülerin refakatçi bulundurmasını sağlayacak önlemler alınacaktır. Ülkemizdeki özürlülerin önemli bir kısmı eğitim durumu itibarıyla ilkokul mezunudur. İlkokul mezunu özürlülerin de memur olarak istihdamlarının sağlanabilmesi amacıyla sınav duyurularında gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Devlet memuru olarak istihdam edilen özürlülerin 15 yıllık bir kamu hizmeti sonrasında emekli olabildikleri hususu da göz önünde bulundurularak, ilgili mevzuatlarında özel hüküm bulunmayan kamu kurum ve kuruluşları alacakları özürlü memurların yaş sınırını bu durumu dikkate alarak en üst seviyede belirleyeceklerdir. (Bu fıkra 2006/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.) Özürlü memur istihdam etmek üzere sınav düzenleyen kamu kurum ve kuruluşları sınava başvuran adaylardan iş talep formu ve sağlık kurulu raporunun fotokopisi dışında başka hiçbir belge istemeyecek ve başvuru ücreti alınmayacaktır. Özürlü memur ve işçi çalıştırmak zorunda olan kamu kurum ve kuruluşları, çalışma yerlerini özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak şekilde düzenleyecek, gerekli tedbirleri alacak ve özürlülerin çalışmaları ile ilgili özel yardımcı ve destekleyici araç-gereçleri temin edeceklerdir. Belirli bir mesleği olan özürlülerin meslekleriyle ilgili işlerde çalıştırılmaları sağlanacaktır. Özürlüler, özürlülüklerini artırıcı veya ek özür getirici işlerde çalıştırılmayacak ve sağlıkları için gerekli tedbirler alınacaktır. Özürlü işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen özel sektör ve kamu kurum ve kuruluşlarından tahsil edilmesi gereken idari para cezalarının tahsilinde yaşanan sorunların giderilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve diğer ilgili kurumlar gerekli çalışmaları yapacaklardır. Özürlüler bağımsız çalışmaları yönünde teşvik edilecek, küçük ve orta ölçekli sanayi işletmeleri kurabilmeleri ve rekabet güçlerini yükseltebilmeleri yönünde destekleneceklerdir. Özürlülerin kendi işlerini kurmaları ve işletebilmeleri için ilgili kamu kurum ve kuruluşları (Özürlüler İdaresi Başkanlığı, KOSGEB, BAĞ-KUR) çalışmalarını ilgili meslek kuruluşları (TESK, TOBB vb.) ile işbirliği içerisinde yürütecektir. Kamu kurum ve kuruluşları 2005 Özürlülerin İstihdamı Yılında özürlülerin de diğer bireyler gibi toplumsal yaşamın her alanında var olan, çalışma hak ve sorumluluğu taşıyan, başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilen bireyler olmaları ve toplumun da özürlüleri bu bakış açısıyla değerlendirilmesi amacıyla yoğun bir çaba içerisinde olacaktır. Bu doğrultuda yürütülecek tüm çalışmalarda özürlülere yönelik faaliyette bulunan sivil toplum örgütleri ile işbirliği içerisinde çalışılacaktır. Bilgilerini ve gereğini önemle rica ederim. Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan